Διαχείριση κρίσης: Τα μέτρα που πρέπει να πάρει μια επιχείρηση

Άρθρο του Φ. Σώσειλου στο InBusiness (4 Μαΐου 2020)

Η οικονομία βιώνει ένα ξαφνικό σοκ, επηρεάζοντας τους επιχειρηματικούς τομείς με διαφορετική ένταση.

Ουσιαστικά έχει συντελεστεί ένα “στρες τεστ” για την ετοιμότητα της κάθε επιχείρησης, ώστε να λειτουργήσει σε περιβάλλον ολικού ψηφιακού κόσμου. Έχουν τεθεί σε δοκιμασία οι τεχνολογίες, το επιχειρησιακό μοντέλο, οι ψηφιακές δεξιότητες, οι πρακτικές ανθρώπινου δυναμικού, η προσαρμοστικότητα, η κουλτούρα και η ποιότητα ηγεσίας μέσα στις επιχειρήσεις.

Παρόλο που οι συνθήκες είναι πρωτόγνωρες και οι επιχειρήσεις  λειτουργούν σήμερα σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης με ορατό τον κίνδυνο της ραγδαίας ύφεσης, η διατήρηση της μακροπρόθεσμης προοπτικής είναι μια χρήσιμη πυξίδα. Δεν θα πρέπει να αφήσουμε την αναστάτωση που βιώνουμε να μας παρασύρει να ασχοληθούμε μόνο με τα σημερινά ζητήματα. Είμαστε αναγκασμένοι να επιληφθούμε τόσο των θεμάτων επιβίωσης της επιχείρησης μας όσο και των θεμάτων προετοιμασίας για την ανάκαμψη, όσο μακρινή και αν φαντάζει.

Παρά την αβεβαιότητα, γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο πως βιώνουμε μια μεγάλη ώθηση προς το μέλλον. Υπάρχει η εκτίμηση πως οι αλλαγές που θα συντελούνταν μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια, θα συμπυκνωθούν στους προσεχείς λίγους μήνες.  Το σίγουρο είναι πως η κρίση έχει λειτουργήσει ως επιταχυντής ψηφιακής μεταρρύθμισης. Δεν θα επιστρέψουμε στον κόσμο που γνωρίζαμε, αλλά σε μια νέα πραγματικότητα πολύ πιο ψηφιακή. Για αποτελεσματική και έγκαιρη διαχείριση της κρίσης είναι χρήσιμο να έχουμε καλή αντίληψη του όλου κύκλου και να προγραμματίζουμε τις ενέργειες μας με μεσοπρόθεσμη προοπτική.

Την υφιστάμενη κρίση είναι χρήσιμο να την σκιαγραφήσουμε σε 4 Φάσεις :

Α. Κινητοποίηση (Mobilise): Άμεση αντίδραση και προσαρμογή στα νέα δεδομένα

Β. Σταθεροποίηση (Stabilise): Αντοχή και μέτρα επιβίωσης

Γ. Στρατηγική (Strategise): Ανασύνταξη και καταρτισμός επιχειρησιακής στρατηγικής για επιτυχία στην ανάκαμψη

Δ. Ομαλοποίηση (Re-Normalise): Σταδιακή επάνοδος στην ανάπτυξη

Εκτιμώ πως σήμερα οι περισσότερες επιχειρήσεις έχοντας ολοκληρώσει την πρώτη φάση, βρίσκονται σε φάση Σταθεροποίησης και έχουν αρχίσει να σκέφτονται τον καταρτισμό Στρατηγικών για το μέλλον.

Σημαντικές ενέργειες για τις πρώτες 2 Φάσεις της κρίσης (Κινητοποίησης και Σταθεροποίησης) περιλαμβάνουν:

● Έμπρακτη και γνήσια έκφραση προσωπικού ενδιαφέροντος, φροντίδας και προστασίας των ανθρώπων μας

● Προσαρμογή της επικοινωνίας στην ψηφιακή εποχή επιστρατεύοντας νέες ψηφιακές πρακτικές

●       Εισαγωγή αναγκαίων τεχνολογιών για διευκόλυνση της εξ’ αποστάσεως εργασίας

● Αναβάθμιση ψηφιακών καναλιών για ηλεκτρονικό εμπόριο

● Θωράκιση του νέου περιβάλλοντος εργασίας για σκοπούς κυβερνοασφάλειας

● Προβλέψεις στη βάση σεναρίων

● Μέτρα αναχρηματοδότησης και ρευστότητας καθώς και περιορισμού του κόστους

● Αντιμετώπιση των θεμάτων εφοδιαστικής αλυσίδας και καναλιών διανομής

● Απλοποίηση των διαδικασιών για γρήγορες αποφάσεις και εσωτερικό συντονισμό

● Ενίσχυση της διαφάνειας με επένδυση στην αναβάθμιση των ψηφιακών εργαλείων διάχυσης της πληροφόρησης και της γνώσης

● Πέραν του κεντρικού συντονισμού από την κορυφή προς τα κάτω, ενεργοποίηση της αποκεντρωμένης πρωτοβουλίας, ούτως ώστε οι εργαζόμενοι να καινοτομούν και με τις ενέργειες τους να συμπληρώνουν διαδικασίες

Ο χρονικός ορίζοντας μέχρι την ανάκαμψη είναι βεβαίως σε αυτό το στάδιο άγνωστος και εξαρτάται από 4 κυρίως μεταβλητές: (α) την αποτελεσματικότητα των μέτρων περιορισμού εξάπλωσης του ιού, (β) την αποτελεσματικότητα των δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων, (γ) την ικανότητα του συστήματος υγείας να διατηρήσει και να αυξήσει την δυνατότητα του να χειριστεί τον όγκο των κρίσιμων περιστατικών και (δ) το χρονικό σημείο διαθεσιμότητας φαρμάκων θεραπείας και δυνατότητας εμβολιασμού.

Εντούτοις, είναι αναμενόμενο πως πριν την πλήρη ομαλοποίηση, οι οικονομίες θα μπουν σε μια περίοδο σταδιακής αποκλιμάκωσης των περιοριστικών μέτρων και θα πρέπει οι επιχειρήσεις μας να λειτουργήσουν σ’ ένα μεταβατικό περιβάλλον συνεχιζόμενης ανησυχίας. Χρειαζόμαστε ενσυναίσθηση και σεβασμό της ψυχολογίας των καταναλωτών σε βάθος χρόνου, διαφορετικά το τίμημα που θα πληρώσουν οι επιχειρήσεις θα είναι υψηλό. Πρέπει να κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα της εμπιστοσύνης, που μεταφράζεται πρακτικά σε ζητήματα προστασίας πελατών, εργαζομένων και συνεργατών.

Απαιτείται μια ψύχραιμη εκτίμηση του αναδυόμενου επιχειρηματικού περιβάλλοντος και του μοντέλου λειτουργίας που θα μας βάλει σε θέση ισχύος. Στρατηγικές συνεργασίες, απαιτούμενες δεξιότητες, διοικητικές δομές και τεχνολογική υποδομή πρέπει να επανεξεταστούν. Η μάχη της ανάκαμψης και επιτυχίας των επιχειρήσεων μας στη μελλοντική νέα πραγματικότητα θα είναι μια μάχη ευελιξίας, προσαρμοστικότητας, γενναίων στρατηγικών αποφάσεων και ταχύτητας στην υλοποίηση του ψηφιακού και επιχειρηματικού μας μετασχηματισμού.

Φίλιππος Σώσειλος, Συνέταιρος Συμβουλευτικών Υπηρεσιών