Το μέλλον των τηλεπικοινωνιών και γενικότερα του τομέα της τεχνολογίας περιστρέφεται γύρω από τα ασύρματα δίκτυα πέμπτης γενιάς (5G). To 5G είναι με διαφορά το πιο πολυσυζητημένο θέμα, αφενός γιατί αποτελεί ένα τεράστιο τεχνολογικό άλμα και αφετέρου γιατί θα δώσει το έναυσμα για την εισαγωγή στην αγορά ενός μεγάλου φάσματος υπηρεσιών (τεχνητή νοημοσύνη, εικονική πραγματικότητα, αυτόνομα αυτοκίνητα κ.α.).
Σε σχέση με τα σημερινά ασύρματα δίκτυα, τα δίκτυα 5G θα μπορούν να διαχειριστούν 1.000 φορές περισσότερα δεδομένα σε 100 φορές υψηλότερες ταχύτητες. Το 5G υπερέχει από τις υφιστάμενες τεχνολογίες αφού “τρέχει” με μεγαλύτερες ταχύτητες και προσφέρει βελτιωμένη διαθεσιμότητα (χαμηλότερο latency), αξιοπιστία και αποδοτικότητα.
Στα επόμενα χρόνια οι πάροχοι των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών καλούνται να επενδύσουν τεράστια ποσά για την ανάπτυξη δικτύων 5G. Η επιλογή αυτή αποτελεί μονόδρομο αφού τυχόν μη αναβάθμιση του δικτύου θα ισούται αυτόματα με εμπορική αποτυχία, καθώς ο εν λόγω πάροχος θα μείνει πίσω από τον ανταγωνισμό.
Οι πάροχοι καλούνται να προβούν στις επενδύσεις αυτές, ενώ οι αναμνήσεις είναι ακόμα νωπές από τις “φτωχές” επιδόσεις των αντίστοιχων επενδύσεων στα σημερινά δίκτυα (4G), ως αποτέλεσμα αφενός της απορρόφησης μεριδίου της αγοράς από εταιρείες ανάπτυξης εφαρμογών ΟΤΤ και αφετέρου των τάσεων των καταναλωτών, οι οποίοι αναμένουν από τους παρόχους ολοένα και μεγαλύτερες ταχύτητες σε χαμηλότερες τιμές. Χαρακτηριστικό είναι το αποτέλεσμα της πρόσφατης έρευνας της PwC, η οποία κατέδειξε ότι μόνο το 33% των καταναλωτών είναι διατεθειμένο να πληρώσει περισσότερα χρήματα για τις αυξημένες ταχύτητες του 5G. Ενδεικτικό είναι και το στατιστικό στοιχείο ότι τα τελευταία τρία χρόνια οι αποδόσεις των επενδυτών στις 39 μεγαλύτερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών υπολείπονταν αυτών των γενικών δεικτών επενδύσεων.
Οι πάροχοι καλούνται να επιλέξουν την στρατηγική τους, ανάμεσα στην επικέντρωση στις παραδοσιακές τους δεξιότητες και υπηρεσίες και στον επαναπροσδιορισμό (re-invent) του επιχειρησιακού τους μοντέλου. Η πρώτη στρατηγική περικλείει α) την ανάπτυξη επιπρόσθετων πηγών εισοδημάτων από υπηρεσίες στον τομέα των τηλεπικοινωνιών (για παράδειγμα προϊόντα ανταγωνιστικά προς τις υπηρεσίες που προσφέρουν επίγεια τηλεπικοινωνιακά δίκτυα FTTH), β) τη βελτίωση της εμπειρίας του συνδρομητή μέσω της αυξημένης αξιοπιστίας που προσφέρει το 5G και γ) τη μείωση του κόστους της μονάδας μέσω της αυξημένης αποδοτικότητας των δικτύων 5G αλλά και της αξιοποίησης εναλλακτικών καινοτόμων μοντέλων ανάπτυξης και διαχείρισης δικτύων.
Η δεύτερη στρατηγική δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας αξίας στην αγορά, μέσω καινούργιων υπηρεσιών και πηγών εισοδήματος. Ο πάροχος καλείται να κατανοήσει τις δυνατότητες του 5G στα πλαίσια των αναγκών του τελικού παραλήπτη και σε συνεργασία με άλλους φορείς στην αγορά να προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις. Τα παραδείγματα τέτοιων λύσεων είναι ανεξάντλητα, έξυπνα δίκτυα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, συστήματα διαχείρισης κυκλοφορίας, συντήρηση βιομηχανικών μονάδων εξ αποστάσεως, διαχείριση στόλου διανομής, αυτοματοποιημένες ιατρικές υπηρεσίες, εξελιγμένες μορφές ψυχαγωγίας κ.α.
Είναι προφανές ότι η δεύτερη στρατηγική είναι για αρκετούς παρόχους πιο ελκυστική αφού δημιουργεί μεγαλύτερες προοπτικές για υψηλή απόδοση και προετοιμάζει καλύτερα τον οργανισμό για τις μελλοντικές προκλήσεις. H επιτυχία στα πλαίσια της στρατηγικής αυτής απαιτεί την ανάπτυξη καινούργιων δεξιοτήτων και επιχειρησιακών μοντέλων.
Σε μια μικρή αγορά όπως η Κυπριακή, είναι πιθανό ότι αρκετές από τις καινοτόμες και ολοκληρωμένες λύσεις (use cases) που θα εφαρμοστούν, θα έχουν προκύψει από τις λύσεις που θα αναπτυχθούν για μεγαλύτερες αγορές, υπό τον έλεγχο των διεθνών εταιρειών τεχνολογίας. Η δυνατότητα των τοπικών τηλεπικοινωνιακών παρόχων να αντλήσουν ικανοποιητικές αποδόσεις θα είναι περιορισμένες. Ως εκ τούτου οι πάροχοι που θα επιτύχουν στην εποχή του 5G, θα είναι αυτοί που θα επενδύσουν στην ανάπτυξη τοπικών λύσεων και στην καλλιέργεια των σχέσεων τους με τους τοπικούς επιχειρησιακούς φορείς. Ρόλο στην ανάπτυξη του τομέα αυτού έχει και η πολιτεία μέσω της χρηματοδότησης της καινοτομίας και της απλούστευσης της εποπτείας και των διαδικασιών, αλλά και μέσω του ρόλου της ως ένας φορέας που συνεργάζεται με τους παρόχους για να μπορέσει να αναπτύξει λύσεις που ωθούν την ανταγωνιστικότητα και βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο της τοπικής οικονομίας οι ολοκληρωμένες λύσεις (use cases) θα πρέπει να χτίζουν στις δεξιότητες της Κύπρου σε τομείς όπως, ο τουρισμός και η ψυχαγωγία, η ναυτιλία, οι υπηρεσίες, η ανώτερη εκπαίδευση, οι υπηρεσίες υγείας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κ.α.